Sintropik tarım, kahve üretimi de dâhil olmak üzere birçok endüstride kullanılan bir agroekolojik modeldir. Ancak bu sistem nasıl çalışır ve üreticiler bu modeli çiftliklerine nasıl uygulayabilirler?
Sürdürülebilirlik, son yıllarda kahve endüstrisinde daha çok tartışılan bir konu haline geldi. Bu, tüm tedarik zincirine yayılan bir odak noktası olsa da, sürdürülebilir kahve üretimine her zamankinden daha fazla ilgi var.
Özellikle çevresel sürdürülebilirlik hakkında konuştuğumuzda, kahve üretiminin dönebileceği birçok alandan biri de agroekolojidir. Bu, doğası gereği bitkiler, hayvanlar, insanlar ve çevre arasındaki ekolojik ilişkileri açıklayan tarım tekniklerini kapsayan bir alandır. Bunları kullanarak, çiftçiliğin yaban hayatı ve doğa üzerindeki etkisini en aza indirirken, çiftçilere mahsul verimi ve kalitesi üzerinde daha fazla kontrol sağlayabilmemiz amaçlanıyor.
SİNTROPİK TARIM NEDİR?
Sintropik tarım (aynı zamanda ardışık tarımsal ormancılık olarak da bilinir) esasen yenileyici tarımdır, ancak modelde birkaç katman vardır. Tarım yöntemleri, gıda üretimini (kahve dahil) çevredeki çevre ile her ikisine de fayda sağlayacak şekilde entegre etmek için kullanılır.
Sintropik tarım modeli, İsviçreli çiftçi ve araştırmacı Ernst Götsch tarafından geliştirildi. Farklı türler arasındaki ilişkilerde pozitif bir dengeyi korurken, bitkilerden ve hayvanlardan ihtiyacımız olanı üretme ve hasat etme sürecidir.
Bazı tarım modelleri mahsul verimini artırmaya odaklanırken Ernst, sintropik tarımın daha doğal ve sürdürülebilir gıda üretim yöntemlerini teşvik ettiğine dikkat çekiyor. Örneğin, aynı alana birkaç farklı ağaç türünün bir arada dikilmesi biyolojik çeşitliliği teşvik edecektir. Hayvanların, kuşların, böceklerin ve mikroorganizmaların sayısı artacak, böylece daha sağlıklı ve çeşitli bir ekosistem yaratılacaktır.
Ernst, “Sentropik tarım, tüm organizmalar arasındaki dinamikleri anlamakla ilgilidir” diyor. “Aynı zamanda ekosistemdeki tüm organizmalar için faydalı olan bir bütünleşme düzeyine ulaşmakla da ilgilidir.”
Sintropik tarımın başarılı olması için Ernst, her bitki, hayvan, kuş, böcek ve mikroorganizmanın ekosistemde hayati bir rol oynadığının kabul edilmesi gerektiğini ve bu nedenle hepsinin uyumlu bir şekilde çalışması gerektiğini söylüyor.
Agroekolojik tarım uygulamalarının toprak sağlığını ve su döngülerini iyileştirdiği, mikro çevreleri düzenlediği ve iklim değişikliği söz konusu olduğunda bölgenin direncini iyileştirdiği bilinmektedir. Zamanla, tüm organizmalar arasında denge sağlanırsa, mahsul üretimi için son derece fayda sağlayabilir.
DEĞİŞEN ALGILAR VE UYGULAMALAR
Sintropik kahve üretiminin başarılı olması için tüm ekosistem üzerindeki etkinin dikkate alınması gerektiği söylenmektedir.
Ernst aslında geleneksel tarım tekniklerinin bazı “sınırları” olduğunu da ekliyor. Deneyimlerine göre, bazen su, besinler ve doğal ışık gibi kaynaklarda dengesizliğe yol açabileceğini söylüyor.
Tersine, sintropik tarımla ilgili sorunların tipik olarak bu yöntemlerin nasıl etkili bir şekilde uygulanacağına dair bilgi eksikliğinin sonucu olduğunu açıklıyor.
“Sorun, su eksikliği veya toprak verimliliği ile ilgili değil” diye açıklıyor. “Sintropik süreçler hakkında bilgi eksikliği. Çiftçi ya da danışman en iyi teknikleri ya da uygulamaları tavsiye etmiyor.”
Ernst, sintropik çiftçiliğe yatırım yapmak için altyapıya ve finansal erişime sahip kahve çiftçileri için, yeni yöntemlerin mümkün olduğunca etkili olabilmesi için uzun süredir devam eden geleneksel çiftlik yönetimi uygulamalarından önemli ölçüde uzaklaşması gerektiğini ekliyor. Bu değişiklik zorlu ve maliyetli olabilir, bu nedenle bazı kahve çiftçileri için bu erişilemez bir hale gelebilir.
Çiftçiler, sürdürülebilir tarım modellerini ilk uyguladıklarında daha fazla para harcıyorlar. Fakat ağaç sıralarını ve yuvaları (ağaçların dikildiği delikler) verimli bir şekilde planlamalarını sağlayabilirlerse, ağaçlarına yatırım yapmaya devam etmeleri gerekmez.
Çiftçiler sintropik tarım tekniklerini uygulamaya geçirdikten sonra, gelecekteki maliyetlerin çoğunun büyük ölçüde kahve ağaçlarını budamaktan kaynaklanacaktır.
SİNTROPİK TARIM KAHVE KALİTESİNİ NASIL ARTIRABİLİR?
Ernst, sintropik tarımın birçok faydasından birinin, uzun vadede ağaç başına verimi optimize edebilmesi olduğunu açıklıyor. Bunun nedeni büyük ölçüde ağaçların doğayla uyum içinde büyümesi ve yeterli zaman verildiğinde tam potansiyellerine ulaşabilmeleridir.
Ağaçlar daha fazla strese maruz kaldığında, yüksek veya düşük üretkenlik farklılıklarına yol açabilir. Sintropik tarım ile ağaçların gelişimi daha dengeli bir şekilde gerçekleşir ve bunu kahvede tadabiliriz.
Bu çoğunlukla tutarlı budama, gölgeleme ve ışığa maruz kalmanın bir sonucudur. Bu değişkenler daha tutarlı ve kontrollü olduğunda, kahve ağaçları herhangi bir çevresel değişikliğe daha olumlu tepki verebilir.
SİNTROPİK TARIMIN ZORLUKLARI
Bu sürdürülebilir kahve üretim yönteminin sayısız faydası olmasına rağmen, çiftçiler bunu benimserken kesinlikle çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır.
Daha geleneksel çiftçiliğe bağlı algıları öğrenmek, anlamak ve değiştirmek için gereken zaman da zorludur. Toprak için neyin iyi olduğunu ve ilgili doğal süreçleri anlamak zaman alıyor.
Çiftçilerin hata yapma olasılığı oldukça yüksek. Kuşkusuz, hata yapacaklar, ancak sürekli pratik yaparak onlardan öğrenebilirler.
Daha geleneksel tarım yöntemlerini kullanan üreticiler için agroekolojik modellere geçiş, kahvenin diğer ağaç ve bitkilerle birlikte ekilmesi anlamına geliyor. Sonuç olarak bu, her mahsulün zaman alıcı ve maliyetli olabilen farklı muamele gerektirdiği anlamına gelir.
GELECEK VAAT EDEN BİR ALTERNATİF
Sürdürülebilir tarım modelleri, özellikle kahve kalitesini artırmaya ve yerel çevreyi olumlu yönde etkilemeye odaklandıklarında, kahve üreticileri için faydalı olabilir.
Sintropik tarım, geleneksel tarım yöntemlerine gelecek vaat eden bir alternatiftir, ancak çiftçilerin bununla birlikte gelen zorlukları göz önünde bulundurması önemlidir. İlk etapta geçiş yapmak için bolca sabır ve yatırım sıkıntısı çekmemek gerekir, bu da hafife alınmış bir karar olmaması gerektiği anlamına gelir.
Sonuç olarak, bilgi paylaşımı ve daha fazla işbirliği sayesinde çiftçiler, sintropik çiftçiliğin nüansları ve kendilerine uygun olup olmayacağı hakkında daha fazla bilgi edinebilecekler.
