Kahvenin doğum yeri olarak kabul edilen Etiyopya, özel kahve endüstrisinde büyük saygı görmektedir. Peki, Etiyopya kahvesi neden bu kadar iyi kabul ediliyor? Etiyopya kahvesi hakkında gerçekten ne kadar bilginiz var?
Etiyopya’nın kahve üreten bölgeleri, mikro bölge ve hatta çiftlikler arasında bile önemli ölçüde farklılık gösteren fincan profillerine sahiptir. Birçoğu, daha fazlasını istemenizi sağlayacak olağanüstü Arabica‘lardır. Kahvenin doğum yeri hakkında daha fazla bilgi için okumaya devam edin.
Kahve Etiyopya Kültürünün Kalbindedir
Etiyopya’da kahve üretimi hem bir gönül işi hem de önemli bir gelir kaynağıdır. Kahve, ulusun kültürünün ve ekonomisinin önemli bir parçasıdır…
Ülke, altıncı en büyük kahve üreticisidir. 2018 yılında kahve endüstrisinin Etiyopya’nın 100 milyonluk nüfusunun %20’sine kadarını doğrudan ve dolaylı olarak istihdam sağladığı söyleniyor. 2017 yılında ülke, yaklaşık 160.000’ini ihraç ettiği yaklaşık 470.000 ton yeşil kahve üretti. Bu, Etiyopya’nın ürettiği kahvenin yarısından daha azını ihraç ettiği anlamına geliyor. Geri kalanı ülke içinde tüketilir.
“Kahve Etiyopya’nın sosyal dokusuna dokunmuştur ve yüzyıllardır kullanılmaktadır. Sosyalleşme eylemine atıfta bulunan yaygın ifadenin “kahve içmek” anlamına gelen “buna tetu” olduğu ve Etiyopya’nın en bilinen atasözlerinden birinin “buna dabo naw” veya “kahve bizim ekmeğimizdir ” olduğu söyleniyor.”
Kahve ritüeli, aceleye getirilemeyecek, köklü bir gelenektir. Yeşil çekirdek, sıcak kömürlerin üzerinde bir tavada kavrulur, havanla dövülür ve daha sonra dar ağızlı geleneksel bir tencerede demlenir. Kahve, kulpsuz küçük fincanlardan içiliyor. Buda yavaş ve sabırla yudumlamaktan başka seçenek sunmayan bir başka ayrıntıdır.
Etiyopya Kahvesi Üretim Yöntemleri
Etiyopya kahvesi genellikle sürdürülebilir bir şekilde üretilir ve çoğunluğu bahçe kahvesi olarak yetiştirilir. Bu, çiftçiler tarafından evlerinin yakınına ekildiği ve genellikle diğer bitkilerle birlikte ekildiği anlamına gelir. Üreticilerin kahveyi, gölge düzenlemesi için yabani otların ve çalıların kesilmesiyle doğal ormanın değiştirildiği ve kahve fidelerinin tanıtıldığı bir yarı orman sisteminde yetiştirmeleri de yaygındır. Kahve üretiminin sadece %5’i Etiyopya’da özel bir plantasyonda yapılıyor.
Etiyopya’da yetiştiriciler [sözleşmeli çiftçiler], tarlalar ve küçük ölçekli kahve üreticileri var… Etiyopya’daki küçük ölçekli kahve üreticisi grupları, kooperatif toplum ilkelerine göre örgütleniyor. Bunlar gönüllüdür ve tüm bireysel çiftçilere açıktır.
Kooperatife katılmak isteyen ve üyeliğin sorumluluklarını kabul edebilen her küçük ölçekli çiftçi, bunu cinsiyet, sosyal statü, ırk, engellilik, din ve benzeri herhangi bir ayrım gözetmeksizin yapabilir. Kooperatif toplulukları, politikalarının belirlenmesine ve kararların alınmasına aktif olarak katılan üyeleri tarafından yönetilen demokratik kuruluşlardır; her üyenin eşit oy hakkı vardır.
Etiyopya’da Kahve İşleme Seçenekleri
Etiyopya’da hem yıkanmış hem de doğal işleme yaygındır. Doğal işlemede “çiftçiler kahve kirazlarını düz bir yüzeye yerleştirir daha sonra güneşte kurumaya bırakılır. Bu işlem normalde yaklaşık iki ila altı hafta sürer ve çekirdekler eşit şekilde kurumaları için tırmıklanır ve döndürülür. Tohumlar kuruduktan sonra kirazdan çıkarılır.
Doğal işlenmiş kahveler, büyük, yuvarlak, meyve aromalarıyla daha fazla derinliğe sahip olma eğilimindedirler. Bu kahveler, temiz sitrik ve çiçek notalarını, yıkanmış emsallerine kıyasla ilave bir tatlılık ve gövde dokunuşuyla korur. Etiyopya’dan giderek daha fazla ballı kahve çıktığını görüyoruz, sanırım üreticilerin doğrudan pazara satabilmelerinin bir sonucu olarak inanılmaz sonuçlar elde ediyor.
Etiyopya Kahve Bölgeleri Ve Lezzet Profilleri
Etiyopya’nın arazi ve rakım bakımından belirgin farklılıkları ve aynı zamanda yadigârı olarak bilinen çok çeşitli türleri ve sınıflandırılmamış bitkileri olduğu için, kahveleri arasında çok büyük bir lezzet çeşitliliği vardır. Çeşitlilik konusundaki bu özgünlük eksikliği, özel alıcıların kahveleri Etiyopya’dan çeşitliliğe göre değil, bölgeye, rakıma ve kupa puanına göre ayırması anlamına gelir.
İşte başlıca Etiyopya kahve bölgeleri ve ilgili lezzet profilleri;
- Sidamo
Rift Vadisi’ndeki verimli yaylalarda geniş bir alan olan Sidamo, Etiyopya’da (Harrar ve Yirgacheffe ile birlikte) üç ticari markalı kahve bölgesinden biridir. 1.550 ila 2.200 masl ve bol yağış, optimum sıcaklık ve verimli topraklara sahiptir.
Burada üretilen kahvenin yaklaşık %60’ının yıkanarak işlendiği söyleniyor. Sidamo kahveleri zengin, dolgun gövdeli, canlı gevrek asitli ve floral ve narenciye notalarıyla bilinir.
- Yirgacheffe
Yirgacheffe, Sidamo bölgesinin bir parçasıdır, ancak olağanüstü kahveleri nedeniyle kendi ticari markalı mikro bölgesine bölünmüştür. Burada üretilen kahvelerin çoğu, bazı kısımlarda doğal işlem ile üretilse de, yıkanarak işlenir.
Özellikler alçak arazilerden yüksek arazilere kadar değişebilir; örneğin, Chichu ve Michle kooperatiflerinde 1.600 ila 1.800 masl yükseklikte üretilen kahve, aroması bakımından bitkiseldir. Ancak Idido, Adadao ve Aramo kooperatiflerinden 2.000 ila 2.400 masl yükseklikte üretilen kahveler çiçekli bir aroma sergileyebilir.
- Harrar
Bu, Oromia bölgesindeki (eski adıyla Harrar) küçük çiftliklerde 1.400 ila 2.000 metre arasındaki yüksekliklerde yetiştirilen vahşi bir Arabica’dır. Genellikle doğal olarak işlenir.
Harrar, yoğun aroması ve meyvemsi asitliği ile bilinir. Güçlü yaban mersini veya böğürtlen ipuçlarıyla zengin ve keskin olarak tanımlanır. Genellikle ağır gövdelidir ve kuru, kırmızı şaraba benzetilmiştir. Yoğunluğundan kaynaklı, tek bir kaynaktan ziyade en yaygın olarak espresso karışımlarında kullanıldığı anlamına gelir.
- Limu
Limu kahvesi Etiyopya’nın güneybatısında 1.100 ila 1.900 masl arasında yetişir Nispeten düşük asitli yıkanmış bir kahve, dengeli bir gövdeye ve hoş tatlı ve genellikle çiçek notalarına sahip belirgin bir baharatlı tada sahiptir.
- Jimma
Etiyopya’nın güneybatısındaki bu bölge, büyük bir ticari sınıf kahve üreticisidir. 1.400 ila 2.100 masl rakımda yetişir Djimmah olarak da yazıldığından, bu bölgeden gelen kahvelerin yıkandığında en iyi olduğu ve doğal olarak işlendiğinde tıbbi bir tat alabileceği söyleniyor.
ETİYOPYA KAHVE ÜRETİMİNİN ZORLUKLARI
İklim değişikliği, özellikle artan kuraklık sıklığı ve süresi nedeniyle Etiyopya’nın kahve üretimi için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Yeni hava koşulları, nüfusun %85’inin bağlı olduğu tarımı ciddi şekilde etkilemektedir.
Nature’da yayınlanan 2017 tarihli bir rapor , “önemli müdahaleler veya önemli etkileyen faktörlerin yokluğunda, mevcut büyüme alanlarının %39-59’unun onları kahve çiftçiliği için uygun olmayan hale getirecek kadar büyük iklim değişiklikleri yaşayabileceğini” belirtiyor.
Adil ticaret pazarına düşük erişim, iyi tarım uygulamalarının zayıf uygulanması, gelir çeşitlendirme eksikliği, yüksek üretim maliyetleri ve piyasa bilgisi eksikliği gibi nedenlerle endüstrinin sürekliliğinde de son zamanlarda büyük sorunlar yaşanmaktadır.
Sürdürülemez tüketim, çiftçileri sürdürülebilir üretimin maliyetini karşılama konusunda zorluyor. Mevcut piyasa oyuncularının etik olarak üretilmiş kahve için kilo başına 1 ABD dolarından daha az teklif verdiğini görebiliriz. Bu daha sonra alıcıların ve ithalatçıların etik olarak kaynak bulmasını engeller. Adil ticaret sistemleri sivil toplumlarla birlikte tüketicinin sürdürülebilirlik ve etik tüketim bilinci konusunda girişken bir şekilde çalışıyor.
İZLENEBİLİRLİK VE ŞEFFAFLIK
Kooperatif birlikleri ve plantasyon kahvesi sahipleri kahvelerini doğrudan uluslararası alıcılara ihraç edebilir, ancak özel ihracatçılar genellikle kahvelerini Etiyopya Ticaret Borsası (ECX) aracılığıyla satın alır ve kahvelerini uluslararası alıcılara ihraç eder. ECX’in temel işlevi, tarımsal ürünlerin ve vadeli işlemlerin alınıp satılabileceği merkezi, standart bir yapı sağlamaktır.
ECX’e giren tüm kahvelere bir derece ve coğrafi bir isim verilir. Ancak bunun yalnızca bölge veya mikro bölge anlamına gelmektedir ve bu sistem aracılığıyla ürünü kendi özel menşe çiftliğine kadar takip etmek çok zordur. Bu, izlenebilirliğe değer veren özel kahve pazarı için ideal bir durum değil.
Özel ürün pazarı, tutarlı üretim ve kaliteye sahip izlenebilir ürünlerle ilgilidir. Pazar, yıllarca tutarlı benzersiz ürün profillerine ihtiyaç duyar. İzlenebilirlik olmadan bir ürünün özel olduğunu söylenemez ve özel pazarda satılamaz.
Etiyopya’dan izlenebilir, yüksek kaliteli kahve satın almak istiyorsanız, “üreticilerden doğrudan, etik olarak üretilmiş kahve tedarik etmek için tedarik zinciri seçeneklerinden herhangi birini kullanın ve en azından sürdürülebilir üretim maliyetini karşılayın. Doğrudan çiftçilerden tedarik etmek, izlenebilirlik ve sürdürülebilir kaliteli kahve sağlar ve sahtekâr ticaret tedarik zinciri aktörlerini keserek maliyetleri düşürür. Kavurucuların kahve çiftçileriyle işbirliği yapması, sürdürülemez tüketimle mücadele etmesi ve sürdürülebilir kahve üretimine katkıda bulunması gerekiyor.
Etiyopya önemli bir kahve üreticisi, tüketicisi ve ihracatçısıdır. Kahvelerinin kalitesi ve çeşitliliği yadsınamaz ve sıra dışı kahveler bulmak istiyorsanız keşfetmek için harika bir başlangıç noktasıdır.
Etiyopya kahvesinin tüm yönleri, lezzet profili, üretim tarihi, gelecekteki potansiyel ve potansiyel riskler açısından son derece büyüleyicidir.
Doğrudan bir üreticiden veya kooperatiften satın almayı seçerek, yalnızca benzersiz ve lezzetli değil, aynı zamanda menşei çiftliğine kadar izlenebilir bir kahve alma şansınızı artırabilirsiniz.
