Kahve üretimi şu anda her gün içtiğimiz kahveyi büyük ölçüde değiştirebilecek ve potansiyel olarak fincanlarımızı kuru bırakabilecek kadar kahvenin geleceği ciddi bir tehdit altındadır.
Kahve ağaçları, tropik bölgelerde tahmini olarak 11 milyon hektarlık bir alanı kaplıyor. Çiftçiler olgun kahve kirazlarını elle hasat eder ve tohum kavrulmaya hazır olana kadar titizlikle işlenir.
Brezilya’daki ve başka yerlerdeki bazı büyük çiftliklerin dışında, dünyanın kahve alanlarını yöneten çiftçiler, ekimden toplamaya kadar neredeyse tüm işlerini elle yapıyorlar. Bu çiftçiler çok az kar oranı ile geçiniyorlar ve genellikle kahveyi üretim fiyatlarından daha ucuza satıyorlar. Ancak kahve üretmenin zorluğu burada bitmiyor.
Bilinen 124 kahve türünden bugün üretilen ve tüketilen kahvenin %99’u sadece iki türden geliyor: Arabica ve robusta. Kahvenin genetik çeşitliliği, bu kadar önemli bir ürün için oldukça düşüktür. Bir bitki popülâsyonundaki genlerin çeşitliliği, değişen iklime ve hastalık baskısına uyum olasılığını artırır. Kahvenin sınırlı genetik çeşitliliği, mahsulü özellikle iklim değişikliğine ve hastalıklara karşı hassas hale getiriyor.
İklim
Kahve, Yengeç Dönencesi’nden Oğlak Dönencesi’ne kadar dar bir şeritte yetişir ve genellikle “kahve kuşağı” veya “çekirdek kuşağı” olarak adlandırılır. Bu coğrafi iklim bölgesinde kahve ağaçları ideal rakım, yağış, orta sıcaklık ve yeterli gölgeden oluşan belirli mikro iklimlerde gelişir. Kahve ağaçları iklime benzersiz bir şekilde duyarlıdır ve uygun değer aralıklarının dışındaki koşullarda hızla azalır. Duyarlılıkları nedeniyle kahve ağaçları değişen iklimden büyük ölçüde etkilenecektir. Kahvenin geleceği için önümüzdeki 25 yıl içinde uygun iklimlerinin yarı yarıya azalacağı tahmin ediliyor.
Kahve, on yıllar boyunca daha yoğun bir şekilde üretildiğinden, gölge alanları kaldırıldı ve sentetik gübrelerin ve pestisitlerin yoğun kullanımı norm haline geldi. Bu, bu sistemlerin eskiden zengin olan çevreyle ilgili sermayesini bozdu ve iklim kaynaklı değişiklikleri daha da şiddetlendirdi.
Değişen bir iklimi yavaşlatmak, üstesinden gelinmesi gereken devasa bir sorun olsa da, daha iyi bitki sağlığı için mikro iklimleri eski haline getirmek sadece mümkün olmakla kalmaz, aynı zamanda nispeten hızlı bir şekilde başarılabilir. Kahve için istikrarlı bir mikro iklim – çeşitli gölgeli ağaçlar ve işlevsel, canlı toprak dâhil – değişen iklimin etkilerini tamponlanmaya yardımcı olabilir.
Hastalık
İklim değişikliğine ek olarak, kahve üretimini düzenli olarak tehdit eden birkaç hastalık var. Şu anda en baskılayıcı olanı, kahve yapraklarını enfekte eden ve bitkinin fotosentez yapma, besin üretme ve meyveyi sürdürme yeteneğini kapatan patojenik bir mantar olan “kahve yaprağı pası” dır (CLR) . Kontrolsüz bırakılırsa, yaprak pası tüm çiftlikleri yok edebilir.
2012’de pas Latin Amerika’ya yayıldı ve pandemik oranlara ulaşarak tahmini 1 milyar dolarlık mahsul kaybına ve ağaçlara zarar verdi. Geçim kaynakları ve tüm ekonomiler tehlikedeyken, hükümetler ve kuruluşlar hızla mantar ilaçları kullandı ve enfekte ağaçları kaldırdı, birçok çiftliği kurtardı ve yayılmayı azalttı. Bu olay, paslanmaya dayanıklı kahve çeşitlerinin daha da geliştirilmesi için büyük bir ivme sağladı.
2017 yılına kadar Honduras, paslanmaya dayanıklı çeşitleri saldırgan bir şekilde benimsemişti. Böyle bir çeşit olan Lempira, ülkedeki tüm kahve ağaçlarının %42’sini oluşturuyordu. Bu çabalara rağmen, ülkeyi bir pas salgını vurdu ve Lempira çeşidine ciddi şekilde bulaştı.
Bu arada, şu anda bilinen 40 pas türü var ve mantarların mutasyon için bir ustalığı olduğu için muhtemelen daha pek çoğu yolda. Yetiştirme, değişen bir iklim karşısında kahve için uzun vadeli çözümün bir parçası olsa da, kahvenin dayanıklılığını artırabilecek bazı acil ve uygun maliyetli eylemler var.
Düşük Aşılı Meyve
Kahve ağaçları, çeşitli gölge ağaçları arasında büyüyüp geliştikleri Etiyopya ormanlarına özgüdür. Küresel kahve üretimi daha endüstriyel hale geldikçe, çiftlikler gölge ağaçlarını kaldırdı, kahve ağaçlarının yoğunluğunu artırdı ve üretimi sürdürmek için bir dizi kimyasal gübre, mantar ilacı ve herbisit getirdi.
Kısacası, kahve endüstrisi başarılı kahve üretiminin iki direğini istikrarsızlaştırdı: çeşitli gölgeli ağaçlar ve sağlıklı toprak.
Kahve tarımsal ormancılık sistemleri, ormanın çeşitliliğini ve yapısını kahve üretimi ile harmanlamaktadır. Bu, esasen kahve ağaçlarının doğal yaşam alanlarını taklit eder, ancak kasıtlı olarak diğer meyveleri, kuruyemişleri, bal arılarını ve hatta yüksek değerli sert ağaç ağaçlarını içerecek şekilde tasarlanabilir. Bu nedenle, tarımsal ormancılık sistemleri, ek gelir akışları, daha büyük iklim olaylarını tamponlayan esnek mikro iklimler ve karmaşık bir ekolojinin doğuştan gelen hastalık ve zararlı kontrolü sağlama potansiyeline sahiptir.
Sağlıklı toprak, kahvenin geleceği konusunda bir sistem içinde daha fazla yaşam yaratmak için zamanla birleşen yenileyici bir etkiye sahiptir. Bu, haftalar, aylar ve yıllar ölçeğinde çalışır.
Mükemmel bir melez ağaç bile ancak içinde büyüdüğü toprak kadar sağlıklı ve canlıdır. Üreme çözümün bir parçası olabilir ve olmalıdır, ancak hiçbir şekilde gümüş bir kurşun değildir. Kahvenin geleceği üzerine hibritlerin başarısı üzerine bahse girmek bir risktir, özellikle de çiftlikteki gerçeklere yanıt vermek yerine gücü daha da pekiştiriyorsa.
Kahvenin bildiğimiz şekliyle devam etmesi için, toprak ve bitki sağlığı temeline dayanan çiftçi liderliğindeki tarımsal ormancılık sistemleri norm haline gelmelidir. Bu, tarım arazilerinin bozulması eğilimini tersine çevirebilir, kahve kalitesini iyileştirebilir, çiftçilere çok ihtiyaç duyulan ek gelir akışlarını sağlayabilir, hastalık baskısını azaltabilir ve hatta ortadan kaldırabilir ve yerel ve küresel ölçekte iklim değişikliğinin hafifletilmesine katkıda bulunabilir.
Bu hareket hâlihazırda devam ediyor, ancak küresel olarak anlamlı bir değişim için daha fazla farkındalık gerektirecek.
Gelecekteki kahvemiz buna bağlı.
