Vietnam’da Kahve Yetiştiriciliği: Engin Işık ile Özel Röportaj
Kahve dünyası, farklı ülkelerin topraklarında yeşeren benzersiz tatlar ve hikayelerle doludur. Bu kez, sizleri kahve üretiminin önemli merkezlerinden biri olan Vietnam’a götürüyoruz. Kahve yetiştiriciliği konusunda uluslararası alanda önemli bir konuma sahip olan Vietnam’da, bu alanda faaliyet gösteren Türk bir kahve yetiştiricisi ile tanışıyoruz: Engin Işık.
Engin Işık, Vietnam’da kahve yetiştiriciliği yapmaya karar veren ve bu süreçte kazandığı deneyimlerle dikkat çeken bir isim. Kendisi, Vietnam’ın kahve üretimindeki yerel dinamiklerini, bu coğrafyanın sunduğu fırsatları ve karşılaştığı zorlukları bizlerle paylaşıyor. Ayrıca, Vietnam kahve kültürü ile Türk kahve kültürü arasındaki farklılıklara dair değerli görüşlerini de aktarıyor.
Bu özel röportajda, Engin Işık’ın Vietnam’da kahve yetiştiriciliğine dair deneyimlerini ve gelecek hedeflerini yakından tanıma fırsatı bulacaksınız. Kahvenin büyülü dünyasında Vietnam’dan Türkiye’ye uzanan bu yolculuğa hep birlikte çıkıyoruz.
Engin Işık kimdir?
Engin Işık; Hatay/İskenderun doğumlu, gençlik yıllarında hayatını futbola adamış daha sonrasında hayatın seçimler sunduğu süreçlerde birçok sektörde farklı alanlarda deneyim kazanmış bir birey olarak hayatını idame ettirmiştir.
En son olarak film sektöründe TRT1 belgesel, yurt dışı moda çekimleri ve son olarak da Bein Connect e yaptığımız projelerde production manager olarak çalıştım. İnsan geliştikçe ve kabuğundan çıkmaya karar verdiğinde yeni adımlar peşine düşmek ister. Ben de içimdeki sesi dinleyerek yeni bir serüvene, Vietnam’a yerleşmeye karar verdim.
Vietnam’da kahve yetiştiriciliği yapmaya nasıl karar verdiniz ve bu süreçteki en büyük motivasyonunuz neydi?
Aslında kahve ile ilgilendiğimiz küçük bir aile işletmemiz vardı. Türk kahvesi ve kavrulmuş kahve ile hizmet veriyorduk.
Bir şeylerin kararını vermem gerektiğini hissettiğim süreçlerde araştırmalarım sonucu, doğa seven birisi olarak Vietnam`ın doğası ve dünyada kahve konusunda bulunduğu yer bana cazip gelmişti.
Kahve konusunda kendimi geliştirecek ve tamamen bütün sürecin içerisinde olacaktım.
Vietnam’ın kahve yetiştiriciliği için sunduğu avantajlar ve zorluklar nelerdir?
Şöyle söyleyebilirim; tamamen her şeyin ortasında olan biri olarak geçen sezona kadar her şey çok güzeldi ve kabul edilebilir bir süreç işliyordu. Hepimizin de bildiği, deneyimlediği ve etkilendiği üzere tabii ki Vietnam kahve piyasası da fiyatların yüksekliğinden etkilendi.
Vietnam’ın sunduğu avantaj; devlet olarak dışarıya konteynır bazında yeşil çekirdek kahve gönderildiğinde hiçbir ekstra ödeme uygulanmamaktadır. Bu da kahve piyasasını ve üreticileri daha fazla teşvik ederek ülkeyi dünya sıralamasında ikinci sıraya yerleştirmektedir.
Vietnam’da başlıca zorluklar aslında doğal olarak gelişen değişmekte olan hava şartları, tarlaları büyük ölçüde etkilemektedir. Piyasanın sürekli değişkenlik göstermesinde üreticilerin ve şirketlerin ürününü ne zaman ve hangi fiyattan satacağı hem piyasayı hem de dünyayı etkilemekte.
Vietnam’daki kahve yetiştirme yöntemleri ve süreçleri hakkında bilgi verebilir misiniz? Organik ya da sürdürülebilir tarım teknikleri kullanıyor musunuz?
Vietnam’ın kahve üretiminin tarihi 1850’lere kadar uzanıyor. O dönemde Fransız işgali altında olan Vietnam, bir Fransız rahibin ülkeye kahveyi getirmesiyle kahve ile tanışmıştır. İşgal sonrası devlet kahve fidanlarını insanlarına ücretsiz olarak teşvik mantığı ile kahve kültürünü ülkede geliştirmeyi amaçlamıştır.
Bu emekler ve uzun süreçler sonrasında dünyada 2. sırada yerini almıştır. Bugün kahve çiftlikleri ülkenin en verimli tarım arazilerinin 600.000 hektardan fazlasını kapsamaktadır. Vietnam kahve üretimi, geleneksel olarak nicelik ve seri üretime odaklanmıştır.
Çünkü iklimi ve yüksekliği, dayanıklı Robusta bitkisinin büyük ölçekli yetiştirilmesi için mükemmeldir. Şu anda, Robusta Vietnam’ın kahve üretiminin yaklaşık %95’ini oluştururken kalan %5’i Arabica’dan oluşuyor. Orta bölgeler, tüm Vietnam Robusta’sının yaklaşık %80’inden sorumludur.
Düşük kaliteli kahve üretiminin tarihi çağrışımlarına rağmen, ülkenin kalite konusundaki itibari artıyor. Arabica üretimi Vietnam’ın bazı bölgelerinde yavaş ama emin adımlarla artıyor. Bu da kahve profesyonelleri arasında bir miktar heyecan yaratıyor. Tarlamız dışında genellikle organik olan tarla sahipleri ile çalışmaktayız. Bu tarlalar yaklaşık 30 yıldan fazla faaliyet göstermektedir.
Vietnam’da yetiştirdiğiniz kahve çeşitleri nelerdir. Bu çeşitlerin aroma ve lezzet profilleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Vietfog Coffee olarak tarlalarımızda daha çok odaklandığımız kahve çeşidi Specialty Arabica’dır. Bunlar; Catimor, Yellow Bourbon, Typica
Önceliğimiz tamamen olgunlaşmış kahve meyvelerini hasat ederek uygulamış olduğumuz 3 fermantasyon yöntemi ile (Natural, Honey, Anerobik) lezzet bakımından kaliteli ürünler ortaya çıkarmaktır. Kahve çekirdeklerimizin tadımını yaptığımızda profil olarak; meyvemsi, kırmızı çiçekler, çikolata, bal, şarap ve baharatlar.
Vietnam’da kahve yetiştiriciliği yaparken karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdir? Bu zorlukları nasıl aşıyorsunuz?
Specialty kahveye odaklandığımız için hasat zamanı tarlada çalışmak için emekçiler bulmakta zorluk çekiyoruz. Çünkü insanlar tek tek toplamaktansa hızlı bir şekilde kaliteye odaklanmayan bir mantıkla çalışmak istiyor.
Bu durumlarla karsılaştığımızda fazla para ödemek zorunda kalıyoruz veya bünyemizde mevcut olan kişilerle daha fazla emek vererek bu süreci atlatmaya çalışıyoruz.
Türk kahve kültürüyle Vietnam kahve kültürü arasında nasıl farklar gözlemlediniz? Vietnam’da Türk kahvesine olan ilgi hakkında ne düşünüyorsunuz?
Vietnam’da insanlar kahveyi Türkiye’de olduğu gibi çok sevmektedir. Asya ülkelerinde ve Vietnam’da gözlemlediğim, burada insanlar güne sabah 5-6 gibi başlar.
Bu saatlerde açık kafeler bulabilirsiniz ve kafeler oldukça kalabalık. Vietnam kahve kültüründe genellikle kafeini yüksek Robusta ağırlıklı kahve tüketiliyor.
Türk kahvesine olan ilgi büyük şehirler ve turistik bölgelerde başta olmak üzere, Türk kahvesi kültürü gün geçtikçe gelişmekte. Türk kahvesine talebin arttığını gözlemlediğimi belirtebilirim.
Gelecekte Vietnam’da kahve yetiştiriciliği ile ilgili ne gibi hedefleriniz var? Türkiye’ye yönelik özel projeler veya iş birlikleri planlıyor musunuz?
Şu anda Vietnam Fine Robusta olarak adlandırdıkları yani kaliteli Robusta çalışması ile ürettikleri Robusta kahve çeşidini daha kaliteli hâle getirme projesi var. Bunun çalışmaları ve dünyaya tanıtım süreci devam etmektedir. Bizim de planımız tamamen organik kahve yetiştiriciliğine odaklanmak ve kaliteli ürün profili ortaya çıkarmak.
Türkiye’ye yönelik düşüncem aslında insanların kafasında Vietnam kahve kalitesi veya profili hakkındaki tabuları yıkmaktır. Bunlar neler; insanlar Vietnam’da kahve kalitesinin düşük olduğunu, kavurma sırasında tereyağı veya farklı ürünler katarak aromasını arttırma çalışmalarının bulunduğudur.
Tabikii de her ülkenin kendine özgü bir kahve kültürü ve içim farklılıkları var. Tüm kahve endüstrisi olarak cupping yaparken zaten tüm dünya ülkeleri Türk kahvesi içmektedir, bilmeden. Aslında hedefimiz Vietnam’ın da kaliteli kahve ürettiğini gösterebilmektir.
İs birlikleri olarak zamanı geldiğinde Vıetfog Coffee kalitesini insanlara gösterdiği zaman, yeni projeleri konuşma fırsatımız doğacaktır.
Siz kahve severleri yakın zamanlarda Vietnam’a kahve tarlalarımızda mottomuz olan tarladan fincana kadar olan bütün süreçleri deneyimleme fırsatının oluşumu içerisinde olduğumuzu bildirmekten mutluluk duyarım.
Sizleri dünyanın kahve konusunda 2. olan ülkesi Vietnam’a davet etmenin sabırsızlığı içerisindeyim. Bütün kahve severlerin bence kahve tarlasındaki atmosferi ve havayı deneyimlemesi lazım.
Vietnam’in kaliteli Arabica’larının yetiştiği şehirden selamlar.
Fincanlarınızdan kahveleriniz eksik olmasın diye biz buralardayız.
Vietfog Coffee olarak fincanlarınızda yer alma fırsatı bizleri mutlu ediyor.
From Farm To Cup….
Bizlere böyle fırsatlar sunduğunuz için siz TÜRKİYE KAHVE ailesine Vietfog Coffee olarak kucak dolusu sevgiler gönderiyoruz.
Vietnam’dan Selamlar.
ENGİN IŞIK
